Η ΠΡΩΤΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

                              

                                         Οι  πρώτες διδακτικές εμπειρίες

Ηταν Σεπτέμβρης του 71 όταν απολύθηκα από το στρατό και βρέθηκα στον Πειραιά  αναζητώντας εργασία σε μια τεχνική σχολή  που έφερε το ιστορικό όνομα   ¨ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ¨.  Ο διευθυντής της σχολής μου ανέθεσα να κάνω μαθήματα Φυσικής σε ένα τμήμα Μηχανικών Αυτοκινήτων. Οταν μπήκα την πρώτη μέρα για μάθημα έπρεπε να παρουσιάσω απλά θέματα μηχανικής στους μαθητές μου . Η σχολή ήταν απογευματινή και όλοι οι μαθητές της ήταν εργαζόμενοι  μέχρι το μεσημέρι. Η κούραση των μαθητών και το λιγοστό ενδιαφέρον τους  για Φυσική με έκαναν να καταλάβω πως για να κινήσω την προσοχή τους έπρεπε να πω μόνο πρακτικά πράγματα ώστε να μπορέσουν να παρακολουθήσουν το μάθημα . Στο διάλλυμα με βρήκε ένας συνάδελφος  παλαιός και  κατάλαβε πως είχα απογοητευτεί από το επίπεδο των μαθητών μου.  Μου είπε , όταν άκουσε πως είχα πρόβλημα  να κάνω τους μαθητές μου να ενδιαφερθούν για το μάθημα. :

“ Κοίτα να δεις , αυτά τα παιδιά δουλεύουν όλη μέρα στα συνεργεία αυτοκινήτων και ακούνε φωνές και βρισιές από το αφεντικό τους . Μην περιμένεις και πολλά πράγματα να μάθουν. Αν χρειαστεί βάλλε και εσύ τις φωνές να μαζευτούν. Εγώ έτσι κάνω και τα βολεύω,`   Τον κοίταξα με απορία  και του είπα πως εγώ δεν ήρθα να δαμάσω  θηρία αλλά να διδάξω όσους θέλουν να μάθουν . Απομακρύνθηκε σηκώνοντας τους ώμους του θέλοντας να πει “ Εγώ σου τα είπα .Από κει και πέρα κάνε ότι καταλαβαίνεις “  Σκέφτηκα και ξανασκέφτηκα το πρόβλημα , να διδάσκω σε αδιάφορους μαθητές και κατέληξα να επιλέξω θέματα που είχαν πρακτικό ενδιαφέρον.  Προσπαθούσα να τα παρουσιάζω με ευχάριστο τρόπο εμπλουτίζοντάς τα με κάποια αστεία ώστε να κρατάω επαφή με την τάξη.  Είδα ότι υπήρχαν μαθητές που έδειχναν κάποιο ενδιαφέρον αλλά για τους περισσότερους η διδασκαλία μου δεν είχε αποτέλεσμα. Τουλάχιστον όμως κάθονταν ήσυχοι , αν και κάποιοι ακουμπούσαν το κεφάλι τους στο θρανίο για ξεκούραση .  Κάθησα σ’αυτή τη σχολή δύο μήνες  και ένα απόγευμα παρουσιάστηκα στο διευθυντή για να ανακοινώσω την απόφασή μου να φύγω.  Πρέπει να πω , πως ήταν τα χρόνια της δικτατορίας στην Ελλάδα και διευθυντής στη σχολή ήταν ένα ταγματάρχης του στρατού . Μπήκα στο γραφείο  του και του είπα πως θα σταματήσω να διδάσκω γιατί  είχα άλλα ενδιαφέροντα και έπρεπε να φύγω από τον Πειραιά. Με κοίταξε με στρατιωτικό ύφος χωρίς να δίνει και τόση σημασία σε ότι του έλεγα και στο τέλος μου είπε :

 “ Γιατί βρε παιδί μου θέλεις να φύγεις ; δεν είναι καλά εδώ; . Η σχολή μας είναι από τις πιο καλές στην περιοχή. Τι θέλεις εσύ;¨  Του είπα πως δεν είχα παράπονο από τη σχολή αλλά απλά θα άλλαζα συνθήκες δουλειάς και ίσως θα έκανα και κάποιες μεταπτυχιακές σπουδές.  Κούνησε το κεφάλι του και με άφησε να φύγω. Εγώ είχα ήδη κλείσει το πρώτο κεφάλαιο της διδακτικής μου εμπειρίας  με όχι και τόσο καλές επιδόσεις  και σχεδίαζα τη συνέχεια.

Εκείνο τον καιρό διέμενα σε ένα δωμάτιο ενός παλαιού αρχοντικού στα Εξάρχεια . Η φθορά του χρόνου το είχε κάνει αγνώριστο και μια ηλικιωμένη ιδιοκτήτρια νοίκιαζε τα δωμάτιά του  σε εργαζόμενους και φοιτητές .   Σε διπλανό με μας δωμάτιο έμενε ένας συνάδελφός μου , ο Κώστας ο Άραβας όπως τον λέγαμε γιατί είχε γεννηθεί στο Σουδάν και μιλούσε Αραβικά ,Αγγλικά και Ελληνικά. Κάναμε παρέα και είχαμε το ίδιο πρόβλημα της αναζήτησης εργασίας .  Κάποιος φίλος μου με πληροφόρησε πως ζητούσε Φυσικό ένα φροντιστήριο στο Παγκράτι . Ενδιαφέρθηκα και πήγα να βρώ το διευθυντή του φροντιστηρίου . Δεν χρειάστηκε και πολύ να με προσλάβει για κάποιες ώρες την εβδομάδα. Αρχισα λοιπόν να διδάσκω κάποια τμήματα μαθητών Λυκείου . Ο κύριος ρόλος μου ήταν να λύνω τα προβλήματά τους και τις απορίες τους στα σχολικά τους μαθήματα. Οι μαθητές δεν ήθελαν τίποτα περισσότερο από τη σχολική τους βοήθεια . Εγώ έδινα τον καλύτερο εαυτό μου στη διδασκαλία της Φυσικής αλλά και εδώ είχα να κάνω με μέτριους μαθητές που αναζητούσαν απλά σχολική βοήθεια . Φαίνεται πως παραπονέθηκαν στο διευθυντή ότι διδάσκω σε επίπεδο υψηλότερο από τις δυνάμεις τους  γιαυτό δεν  μπορούσαν να παρακολουθήσουν το μάθημά μου. Ο διευθυντής μου εξήγησε πως τα παιδιά ήθελαν απλά να λύνουν τις απορίες τους και τις ασκήσεις τους από το σχολείο.  Προσαρμόστηκα σαυτό το φροντιστηρικό επίπεδο και τα πήγα καλύτερα . Αρχισα σιγά σιγά να καταλαβαίνω το ρόλο του φροντιστηρίου  που  συμπλήρωνε το ανεπαρκές σχολικό μάθημα. Αυτός όμως ο ρόλος του καθηγητή που έλυνε ασκήσεις και μάντευε τα sos των διαγωνισμάτων δεν μου πήγαινε και πολύ . Κάθησα σ’αυτό το φροντιστήριο άλλους δύο μήνες και παραιτήθηκα .  Όμως στην Αθήνα υπήρχε πρόβλημα επιβίωσης και έπρεπε να βρώ άλλη δουλειά για να έχω χρήματα. Ο Φίλος μου ο Δημήτρης δίδασκε σε μια σχολή Τηλεόρασης στην Ομόνοια και επειδή βρήκε άλλη εργασία μου πρότεινε να πάω στη θέση του. Πράγματι πήγα με μεγάλη  ευχαρίστηση γιατί δεν είχα άλλη λύση εκείνο τον καιρό. Βρέθηκα λοιπόν στη σχολή τηλεοράσεως όπου φοιτούσαν εκτός από  εκείνους που ήθελαν να γίνουν τεχνικοί τηλεόρασης και άλλη αρκετοί οι οποίοι ενδιαφέρονταν να πάρουν αναβολή στρατού και να ξαναδώσουν εξετάσεις . Αυτοί οι μαθητές έδειχναν εξαιρετικό ενδιαφέρον για το μάθημά μου . Μερικές φορές μάλιστα παρακολουθούσαν το μάθημα πάνω από  σαράντα μαθητές και η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Η ικανοποίησή μου ήταν μεγάλη και προσπαθούσα να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις τους  μελετώντας και ετοιμάζοντας ασκήσεις και εφαρμογές . Μια μέρα μάλιστα συνέβη ένα περιστατικό που ανέβασε αρκετά το ηθικό μου ως καθηγητή της Φυσικής. 

Ημουν στον πίνακα και έκανα κάποια διαγράμματα για να εξηγήσω ένα θέμα ηλεκτρικής αγωγιμότητας των στερεών σωμάτων. Ξαφνικά στην αίθουσα έγινε κάποια φασαρία και γύρισα να δω τι συμβαίνει. Είδα λοιπόν πέντε-έξη μαθητές να σπρώχνουν έναν συμμαθητή τους προς την έξοδο της αίθουσας και να φωνάζουν . Οι άλλοι συμμαθητές τους δεν αντέδρασαν και μάλλον επιδοκίμαζαν το γεγονός της αποβολής του ατακτούντος συμμαθητή τους . Οταν λοιπόν το επισόδιο έληξε ζήτησα εξηγήσεις από τους μαθητές που είχαν πρωτοστατήσει στο επισόδιο. Ενας από αυτούς σηκώθηκε και μου είπε :

 « Κύριε καθηγητά, έκανε φασαρία και μας εμπόδιζε να παρακολουθήσουμε το μάθημα . Του κάναμε συστάσεις αλλά δεν συμμορφώθηκε. Εμείς θέλουμε να παρακολουθήσουμε όσα λέτε. Γιαυτό ερχόμαστε εδώ.» . Δεν είπα τίποτα εκείνη τη στιγμή αλλά τα λεγόμενα των μαθητών μου με γέμισαν ικανοποίηση και περιφάνεια. Δεν ήταν και μικρό πράγμα να σε ακούει προσεκτικά μια τάξη πεντήντα και πλέον μαθητών υποψηφίων για ανώτατες σχολές. Στη σχολή τηλεόρασης δίδαξα μέχρι το τέλος της χρονιάς και μετά μαζί με το φίλο μου το Σταύρο βρήκαμε εργασία σε ένα καλό φροντιστήριο κοντά στο δεύτερο Γυμνάσιο θηλέων , στο Κολωνάκι. Εκεί το επίπεδο των μαθητριών ήταν εξαιρετικό και η συνθήκες εργασίας θαυμάσιες. Διευθυντής του φροντιστηρίου ήταν ο μαθηματικός Παναγιώτης Φούλης  και το οίκημα του φροντιστηρίου ήταν ένα ωραίο νεοκλασσικό σπίτι διώροφο . Πέρα από τα μαθήματα του φροντιστηρίου παραδίδαμε και ιδιαίτερα μαθήματα σε μαθητές της περιοχής του Κολωνακίου . Ο Παναγιώτης ήταν ιδαίτερα ευχαριστημένος με την απόδοσή μας και σχεδίαζε να μας κάνει συνεργάτες του στην επιχείρησή του . Ομως τα σχέδιά μας ήταν διαφορετικά . Εμείς θέλαμε να επιστρέψουμε στα μέρη μας και γιαυτό κάναμε και αιτήσεις διορισμού στη δημόσια μέση επαίδευση. Οταν λοιπόν εγώ και ο φίλος μου ο Σταύρος ανακοινώσαμε στον Παναγιώτη πως έχουμε διοριστεί και θα φεύγαμε από την Αθήνα για την επαρχία , ο παναγιώτης φώναξε μη μπορώντας να καταλάβει αυτή μας την ενέργεια .:

« Ρε σεις τι θα κάνετε στην επαρχία . Το πολύ πολύ να παντρευτείτε . Αφήνεται την Αθήνα με όλα τα καλά της και τις προοπτικές που θα έχετε; δε σας καταλαβαίνω» . Ομως η απόφασή μας είχε οριμάσει από καιρό και ο ρόλος του καθηγητή του Γυμνασίου μας καλούσε να τον αναλάβουμε.

                                          

                Καθηγητής Φυσικής στην πόλη της καταγωγής μου

Η έλλειψη  Καθηγητών Φυσικής στη μέση εκπαίδευση έδινε την εντύπωση σε μας τους Καθηγητές της ειδικότητας του Φυσικού πως  είχαμε ιδιαίτερη αξία  και στα σχολεία  θεωρούνταν απόκτημα η τοποθέτηση ενός νέου Φυσικού. Αυτό το γεγονός μας καταξίωνε κοινωνικά και δικαίωνε την απόφασή μας να εργαστούμε στην μέση εκπαίδευση.  Εγώ ταξίδεψα από την Αθήνα στις αρχές του Σεπτέμβρη του 72 με το τρένο για την πατρίδα μου, την Καρδίτσα, Η χαρά μου ήταν  εμφανής μια και επρόκειτο για μια μεγάλη   αλλαγή στη ζωή μου. Θυμάμαι πως καθόμουν όρθιος στα μισά του ταξιδιού  γιατί δεν υπήρχε θέση και κάπου μετά τη Λαμία κάθησα σε μια θέση σε ένα μικρό διαμέρισμα του τρένου . Απέναντί μου μια όμορφη κοπέλλα χαμογέλασε όταν άκουσε  να λέω πως πάω στην Καρδίτσα για να τοποθετηθώ καθηγητής σε Γυμνάσιο. Μου απάντησε πως ήταν φιλόλογος καθηγήτρια ,καρδιτσιώτισα  και πως εργάζονταν στην Αθήνα,  Εγώ γοητεύτηκα από την εμφάνισή της και τους τρόπους της και θέλησα να συνεχίσω τη συζήτηση αλλά κάτι μεσολάβησε και σταμάτησε η κουβέντα μας . Ηταν τέτοια η επίδρασή της που έμεινα να την κοιττάω γοητευμένος από τη λάμψη της. Δεν κατάλαβα πότε φτάσαμε στο σταθμό της πόλης μας . Κατέβηκα και την είδα να χάνεται πάνω σε μια άμαξα της εποχής εκείνης με μια άλλη νεαρή κοπέλα που την περίμενε στο σταθμό . Δεν είχα προλάβει να μάθω περισσότερα και έννιωσα μεγάλη απογοήτευση όταν έφυγε . Για αρκετές μέρες έφερνα στο μυαλό μου τη γλυκιά μορφή της και συμβιβάστηκα με την ιδέα πως δεν ήταν γραφτό να συνεχίσει η γνωριμία μας.  Η ζωή όμως ακολοθούσε τους δικούς της νόμους για την μετέπειτα πορεία μου.

Η τοποθέτησή μου στο νέο  2ο  Γυμνάσιο Θηλέων

Στις 19 του Σεπτέμβρη παρουσιάστηκα στη διεύθυνση δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ορκίστηκα Καθηγητής μέσης Εκπαίδευσης . Διευθυντής της εκπαίδευσης στο νομό μας ήταν τότε ένας παλαιός μας καθηγητής,  φυσικός και αυτός με τοποθέτησε στο νεοιδρυθέν δεύτερο Γυμνάσιο Θηλέων της πόλης μας. Ετσι ξεκίνησα την καριέρα μου στη μέση εκπαίδευση με ένα καινούργιο σχολείο και πολλά όνειρα για την αποστολή μου. Το νέο σχολείο δεν είχε κτίριο να στεγαστεί και αναζήτησε προσωρινή στέγαση στο τρίτο δημοτικό σχολείο της πόλης όπου λειτούργησε τις απογευματινές ώρες .  Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα γιατί στο τρίτο δημοτικό σχολείο της πόλης διευθυντής ήταν ο πατέρας μου και έτσι έμελλε να συνυπηρετώ μαζί του και να καθοδηγούμαι από την μεγάλη του εκπαιδευτική πείρα. Σ’αυτό το σχολείο έκανα τα πρώτα μου βήματα ως καθηγητής και ήμουν γεμάτος αισιοδοξία και υπερηφάνεια για το ρόλο μου . Στην τάξη έφερα καινούργιες ιδέες συμπεριφοράς και προσπάθησα να μετριάζω πάντα την ένταση του σχολείου δίνοντας διέξοδο με κέφι και χιούμορ . 

Οι περισσότεροι συνάδελφοί μου ήταν νέοι με λίγα χρόνια παραπάνω από μένα και η διάθεσή τους για εργασία ήταν μεγάλη. Ο διευθυντής του σχολείου βλέποντας πως είχα όρεξη για δουλειά, μου ανέθεσα αρκετή εξωδιδακτική εργασία με τη μισθοδοσία και αργότερα το πρόγραμμα του σχολείου. Ετσι έγινα ρυθμιστής της λειτουργίας του νέου σχολείου και άρχισα να αποκτάω και εμπειρίες χρήσιμες για τη μετέπειτα πορεία μου στην εκπαίδευση. Θυμάμαι πως ο διευθυντής θεώρησε κάποτε χρέος του να μου επισημάνει πως λόγω του νεαρού της ηλικίας μου, υπήρχε πάντα ο κίνδυνος να παρεξηγηθούν οι ενέργειές μου ανάμεσα στις νεαρές και “έφλεκτες” όπως έλεγε μαθήτριες.  Ομως δεν χρειάζονταν οι επισημάνσεις του διευθυντή γιατί εγώ είχα έρθει αρκετά  ώριμος  στην εκπαίδευση και απολάμβανα το ρόλο του δασκάλου που μου άρεσε ιδιαίτερα και λόγω του γεγονότος ότι μεγάλωσα δίπλα στον δάσκαλο πατέρα μου που τον είχα σαν υπόδειγμα . Το σχολείο που υπηρετούσα διατηρούσε ακόμη τα στοιχεία της αυστηρότητας και της επιβολής του κανονισμού στις μαθήτριες . Αυτό έρχονταν σε αντίθεση με μένα γιατί εγώ δεν ακολουθούσα αυταρχικές  μεθόδους και προσπαθούσα πάντα με διάλογο να λύνω τα προβλήματα με τις μαθήτριες . Ετσι φαίνονταν πως διέφερα από τους περισσότερους συναδέλφους που για να επιβληθούν φορούσαν τον μανδύα του αυστηρού και άτεγκτου  καθηγητή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως θα χρειάζονταν τουλάχιστον μια δεκαετία για να αρχίζει να αλλάζει η εκπαίδευση και να προωθεί  τον παιδαγωγικό της ρόλο με διάλογο και πειθώ. Ομως εγώ ένοιωθα πως είχα έρθει στην εκπαίδευση να υπηρετήσω το νέο σχολείο και όχι αυτό που εγώ είχα δεχθεί ως μαθητής.  Η όρεξη που είχα για δουλειά με ώθησε να συνεργαστώ με τους  άλλους φυσικούς του σχολείου και να οργανώσουμε εργαστήριο που διευκόλυνε τη διδασκαλία του μαθήματος και το έκανε περισσότερο ενδιαφέρον, Την εποχή εκείνη τα εποπτικά μέσα ήταν λιγοστά και κάθε τι καινούργιο δυνάμωνε το ενδιαφέρον των μαθητών.  Πολύ όμορφες ήταν οι εκδηλώσεις του σχολείου στις εθνικές εορτές και ακόμα οι εκδρομές και οι περίπατοι. Τα οικονομικά μέσα των μαθητριών ήταν πενιχρά και στις διήμερες εκδρομές δεν ήταν δυνατόν να εννοικιαστούν ξενοδοχεία με ανέσεις και πολυτέλεια για την εποχή .

Σε μια διήμερη εκδρομή στην Εδεσσα μείναμε σε ένα σχολείο και μας έφεραν ράντζα και στρώματα για να κοιμηθούν οι μαθήτριες όλες μαζί σε δυο  αίθουσες. Και όμως απολάμβαναν την εκδρομή παρά τις κακουχίες και τις στερήσεις και δεν σταματούσαν να τραγουδούν στα λεωφορεία σε όλη τη διαδρομή . Μάλιστα έκαναν σύγκριση ανάμεσα στο λεωφορείο που ήμουν εγώ υπεύθυνος και στο άλλο που ήταν ο φίλος μου, μαθηματικός, ο Τάσος,  Οταν σταματήσαμε κάπου, πήγαν και είπαν πως στο δικό μου πούλμαν περνούσαν θαυμάσια με ανέκδοτα και αστεία . Με πλησίασε ο Τάσος και μου είπε :

“ Τι κάνεις εσύ και λένε πως περνάνε τόσο καλά στο λεωφορείο σας ,ενώ στο δικό μας είναι χάλια; ¨ Του εξήγησα πως μπορούσε να αλλάξει το κλίμα λέγοντας από το μικρόφωνο του λεωφορείου μερικά ανέκδοτα και διάφορα αστεία. Ετσι στην επόμενη στάση ήρθαν οι δικές του μαθήτριες να μας πούνε πως όλα ήταν καταπληκτικά στο λεωφορείο τους. Μικρά μυστικά που μπορούν να αλλάξουν το κλίμα στην τάξη  αρκεί να μπορούσε  κανείς να τα χειριστεί εξυπνα.

Στο Γυμνάσιο Φαναρίου

Το Σεπτέμβρη του 73 ήρθε η τοποθέτησή μου στο Γυμνάσιο Φαναρίου . Μόλις διάβασα το έγγραφο στενοχωρέθηκα γιατί θα άφηνα  το σχολείο της πόλης και  θα πήγαινα σε ένα Γυμνάσιο της περιφέρειας . Ομως δεν ήταν δυνατόν να τοποθετηθώ μόνιμα στην πόλη γιατί δεν είχα καθόλου δημόσια  προυπηρεσία. Ετσι αρχές του Σεπτέμβρη ανηφόρισα προς το Φανάρι , ένα ιστορικό χωριό που στα χρόνια της τουρκοκρατίας  είχε σχετικά προνόμια και όπου έζησε και μαρτύρησε ο Αγιος Σεραφείμ , πολιούχος της πόλης της Καρδίτσας. Το Φανάρι είχε οργάνωση κωμόπολης  με υπηρεσίες όπως ταχυδρομείο , Αστυνομία και αρκετά μαγαζιά και καφενεία . Το ιστορικό του Γυμνάσιο στεγάζονταν σε ένα πέτρινο κτίριο σε μια πλευρά του χωριού . Είχε περί του τριακόσιους μαθητές, αρκετοί από τους οποίους έρχονταν από τα γύρω χωριά με τα πόδια  κάθε  πρωϊ. Οι μαθητές που έρχονταν από τον Αγιο Ακάκιο έκαναν δύο ώρες ποδαρόδρομο για να φτάσουν στο σχολείο τους και άλλο τόσο το απόγευμα όταν επέστρεφαν στο χωριό τους . Οι δυσκολίες για τους μαθητές αυτούς ιδιαίτερα το χειμώνα ήταν πολλές φορές ανυπέρβλητες γιαυτό απουσίαζαν για μέρες όταν ο καιρός δεν ήταν καλός.

Παρουσιάστηκα  στον  κ. Γυμνασιάρχη  , έναν φιλόλογο οποίος ,όπως έμαθα αργότερα ,υπερηφανεύονταν πως είχε έρθει από την  Αθήνα όπου δίδασκε στο Βαρβάκειο και με την προαγωγή του στο βαθμό του Γυμνασιάρχη τοποθετήθηκε  στο Γυμνάσιο Φαναρίου. Με δέχθηκε με ευγένεια και υπογράμισε πως , επειδή ήμουν ακόμη πολύ νέος στην υπηρεσία θα έπρεπε να είμαι πολύ προσεκτικός με τους μαθητές και να συμβουλεύομαι τους παλαιότερους συναδέλφους και φυσικά τον ίδιο .  Δεν παρέλειψε να μου πει, πως πριν έρθει στο Φανάρι , ήταν καθηγητής στο περίφημο πειραματικό σχολείο , το Βαρβάκειο , και ότι είχε ειδίκευση στον τομέα του . “ Εγώ  στο Βαρβάκειο ήμουν Ομηριστής “ πρόσθεσε και σήκωσε τους ώμους του σα να έλεγε: “μη με βλέπεις τώρα στο Φανάρι , στην Αθήνα ήμουν πολύ σπουδαίος καθηγητής και μάλιστα στο Βαρβάκειο !”. Δεν εντυπωσιάστηκα με τα λεγόμενα του Γυμνασιάρχη και έψαξα να βρώ κάποιους συναδέλφους να πληροφορηθώ για την κρατούσα κατάσταση στο σχολείο. Συνάντησα ένα συνάδελφο φυσιογνώστη και τον ρώτησα σχετικά με το διευθυντή και την υποδοχή που μου είχε κάνει.  Μου απάντησε χωρίς δεύτερη σκέψη : “  Μην ακούς αυτά που λέει . Είναι εγωϊστής και αρκετά αυταρχικός στους τρόπους του. Σχετικά με τη  διοίκηση του σχολείου μόνο προβλήματα  προκαλεί και λίγοι συνάδελφοι τον ακολουθούν και τον υποστηρίζουν” . Από τα λεγόμενά του ,κατάλαβα πως  δε θα τα πήγαινα καλά με το  Γυμνασιάρχη.

Τις  επόμενες μέρες γνώρισα  όλους τους συναδέλφους και άρχισα να αισθάνομαι πιο καλά στο Γυμνάσιο. Ανάμεσα στους συναδέλφους μου ήταν και ο Θεολόγος Κούτρας με γιγάντιο παράστημα και παιδαγωγικές μεθόδους  παλαιότερης εποχής. Ακουγε κανείς από τους μαθητές όταν πλησίαζε ο θεολόγος της πυγμής : “ Αμάν έρχεται ο Κούτρας “. Ο θεολόγος αυτός όμως πέρα από τη δυναμική παιδαγωγική που εφάρμοζε , είχε πολύ ισχυρή  προσωπικότητα και ειδικά εκείνη την εποχή της δικτατορίας ήταν ο μόνος συνάδελφος που δεν λογάριαζε εντολές των εγκάθετων υπερετών της χούντας. Είχα πάρει μια γεύση του  ηρωϊκής του στάσης σε μια συνέλευση των Καθηγητών την πρώτη χρονιά που υπηρετούσα στην πόλη.  Στο παλιό μας Γυμνάσιο Αρρένων σε μια αίθουσα είχαμε μαζευτεί περί του πενήντα καθηγητές και προήδρευε ο παλιός μου Καθηγητής Μαθηματικών και τώρα πλέον Γυμνασιάρχης του 1ου Γυμνασίου ,ο Λούσης. Ο Λούσης ήταν και πρόεδρος της Ενωσης των Καθηγητών του Νομού. Εκανε κάποια εισήγηση και μερικές ανακοινώσεις και από κάτω δεν ακούγονταν  ψίθυρος. Ηταν μέρες της δικτατορίας και δεν τολμούσε κανείς να πει κάτι που μπορούσε να κοστίσει την τιμωρία του. Ξαφνικά σηκώθηκε κάποιος και με δυνατή φωνή και θάρρος πρωτοφανές για τη συνέλευση είπε : “ Κύριε πρόεδρε , διαφωνώ με την τακτική σας να εκφοβίζετε τους συναδέλφους  που δεν υποστηρίζουν τις προτάσεις σας . Φτάνει πιά αυτή η κατάσταση . Εγώ δηλώνω ότι καταψηφίζω τις προτάσεις σας και προτείνω να κάνουν το ίδιο και όλοι οι άλλοι.”  . Γύρισα και ρώτησα το διπλανό  μου συνάδελφο : “ Ποιός είναι αυτός ; “ Αυτόν τον λένε Κούτρα “ ήταν η απάντησή του  σα να ήθελε να πει ότι αυτός έχει τα κότσια ανάμεσα σε τόσουν φοβισμένους. Καταλαβαίνετε λοιπόν τον ενθουσιασμό μου όταν γνώρισα αυτόν τον άνθρωπο . Ενας τέτοιος καθηγητής άξιζε εκείνη την εποχή  πολλά . Ηταν φανερό πως αγωνίζονταν να αφυπνίσει τη συνείδηση των συναδέλφων και να τους κάνει να αισθανθούν ελεύθεροι αλλά όπως έλεγε : “ Οι ραγιάδες θα αργίσουν να ξυπνήσουν από το μακάριο ύπνο τους¨.

    

Για τρία χρόνια ,καθηγητής Φυσικής, στο Γυμνάσιο Φαναρίου.

Περνούσαμε όμορφα στο Γυμνάσιο Φαναρίου μαζί με τη γυναίκα μου την Τίνα. Ερχόμαστε κάθε πρωϊ με το αυτοκίνητό μου και από το κτίριο του Γυμνασίου απολαμβάναμε τη φύση και τον απέραντο κάμπο. Οι μαθητές έδειχναν σεβασμό  και ήταν αρκετά επιμελείς παρά τις ελλείψεις και τα πενιχρά οικονομικά μέσα των οικογενειών τους. Το παλαιό κτίριο του Γυμνασίου δεν επαρκούσε να στεγάζει όλες τις τάξεις και αναγκαζόμασταν να πηγαίνουμε και σε άλλους χώρους. Ακόμη και ένα εκκλησάκι εκεί κοντά είχε παραχωρηθεί για να στεγάσει κάποιο τμήμα .

Οι μαθητές που πήγαιναν εκεί για μάθημα προσκηνούσαν πρώτα τις εικόνες και κάθονταν σε καρέκλες μπροστά στα εικονίσματα. Στιγμές που δεν μπορεί να ξεχάσει κανείς όσα χρόνια κι αν περάσουν. Αλλη φορά θυμάμαι πως δίδασκα φυσική σε κάποια τάξη και απέξω ήταν ένα κοπάδι γιδοπρόβατα που με τα κουδουνάκια τους έδιναν τη δική τους συναυλία. Απο τα παράθυρα του κτιρίου βλέπαμε τα βουνά των Αγράφων και κάποια χωριά που φώλιαζαν στις πλαγιές τους. Την Άνοιξη η φύση μάγευε κυριολεκτικά τις αισθήσεις μας ιδιαίτερα όταν κάναμε περιπάτους ανάμεσα στο Φανάρι και το γειτονικό χωριό , τα Κανάλια. Περπατούσαμε μια απόσταση τριών-τεσσάρων χιλιομέτρων και κάτω από μας εκτείνονταν ο καταπράσινος θεσσαλικός κάμπος.

Τη δεύτερη χρονιά η Τίνα μετατέθηκε στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων ,στην πόλη και εγώ έμεινα στο Γυμνάσιο Φαναρίου. Ο περίφημος Γυμνασιάρχης από το Βαρβάκειο πήρε μετάθεση και στη θέση του ήρθε ο Βαρόπουλος ,ένας μαθηματικός που ήταν ανεψιός του διακεκριμένου  καθηγητή των μαθηματικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο , Βαρόπουλου . Ηταν ένας μοναχικός ,πράος άνθρωπος με δικές του απόψεις σχετικά με την εκπαίδευση και το ρόλο του καθηγητή.  Μερικές φορές ανεβαίναμε μαζί στο Φανάρι με το λεωφορείο και συζητούσαμε σχετικά με τα προβλήματα του σχολείου. Θυμάμαι πως μου έλεγε :  “ Είσαι πολύ νέος και δεν ξέρεις ακόμα την εκπαίδευση. Σε βλέπω αρκετά εργατικό και   σκέφτομαι ότι θα απογοητευτείς με την ανύπαρκτη αξιολόγηση της υπηρεσίας .Εδώ στην εκπαίδευση και Αϊνστάιν να είσαι θα πας κατ’ αρχαιότητα “  Τα λεγόμενά του με προβλημάτισαν γιατί περίμενα να εκτιμήσει η υπηρεσία μου την εργατικότητά μου και να με αξιολογήσει θετικά.

Δεν είχε άδικο ο Βαρόπουλος με όσα έλεγε. Ηρθε κάποια μέρα ο επιθεωρητής και με ύφος αυστηρό με επέπληξε γιατί στο μάθημα δε φορούσα γραβάτα !. Δε δέχθηκε τη διδακτική μου και επεσήμανε αρκετά λάθη στον τρόπο διδασκαλίας μου. Το μόνο θετικό που ανέφερε ήταν πως είχα χρησιμοποιήσει το πείραμα και τα εποπτικά όργανα που υπήρχαν στο σχολείο. Φυσικά η βαθμολογία του ήταν αρκετά χαμηλή για μένα, γεγονός που με εξόργισε ιδιαίτερα . Δεν τον γνώριζα και δεν ήμουν  κόλακας στις επισκέψεις μου στο γραφείο του. 

Ηταν ακόμα εποχή δικτατορίας και όλοι αυτοί η διορισμένοι γραφειοκράτες  ασκούσαν τυρρανική εξουσία στους υφισταμένους τους. Μόνο ο φίλος μου ο Κούτρας ήταν ανυπότακτος και τους πολεμούσε όσο μπορούσε. Μόλις με είδε στενοχωρημένο, γέλασε και μου είπε : “ Μη δίνεις σημασία σε αυτούς του τύπους. Ακουσε τι έκανα εγώ σε έναν δικό μας επιθεωρητή όταν υπηρετούσα στα Τρίκαλα. Εμαθα πως μου έκανε κακή έκθεση και με κατηγορούσε πως δεν έκανα σωστά τη δουλειά μου στο σχολείο. Τον πήρα λοιπόν τηλέφωνο και του είπα- έρχομαι στο γραφείο σου και δε σε γλυτώνει τίποτα απ’τα χέρια μου”. Και συνέχισε ο Κούτρας την ιστορία του “ Ανοιξα την πόρτα του γραφείου του με φωνές αφού έσπρωξα κάποιο κλητήρα . Μόλις τον είδα όρμηξα κατά πάνω του και δεν θα γλύτωνε το ξύλο αν δεν πηδούσε από το παράθυρο στο δρόμο . Τον είδα να τρέχει να σωθεί και άρχισα τα γέλια. Τρομοκρατήθηκε τόσο που δεν με ξαναενόχλησε.” . Τα λόγια του  με έκαναν να γελάσω και να ξεχάσω τους επιθεωρητές της εποχής εκείνης. Αποφάσισα  να κοιτάξω μόνο τη δουλειά μου και να περιμένω τις εξελίξεις που έρχονταν . Στις 17 του Σεπτέμβρη το 73  έγινε η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η δικτατορία μετρούσε πλέον μήνες μέχρι την τελική της κατάρευση. Δεν λογαριάζαμε πλέον τους επιθεωρητές καθώς είμαστε στο Φανάρι μια παρέα από νέους απείθαρχους στην τότε εξουσία και απολαμβάναμε την ανεξαρτησία μας μακρυά από  τα τσιράκια της πόλης.

Ηρθε η μεταπολίτευση  αλλά ταυτόχρονα και η εισβολή των τούρκων στην Κύπρο .  Είχαμε παντρευτεί στις  14 Ιουλίου και βρισκόμασταν ταξίδι του μέλλιτος στο Πήλιο. Μετά σχεδιάζαμε να πάμε ένα ταξίδι στην κεντρική Ευρώπη και είχαμε κλείσει και τα εισητήρια με κάποιο Αθηναϊκό πρακτορείο. Ακούγαμε όμως τις ειδήσεις στο Πήλιο και καταλαβαίναμε ότι τα πράγματα δεν  πήγαιναν καθόλου καλά.  Επιστρέψαμε μετά από σύντομη παραμονή στα χωριά του Πηλίου και μια μέρα ξεκινήσαμε να συναντήσουμε το λεωφορείο της  εκδρομής που έρχονταν από την Αθήνα. Ενώ περιμέναμε στα Τέμπη, από το ραδιόφωνο ακούσαμε κάποια στιγμή εμβατήρια . Μετά από λίγο το ραδιόφωνο διέκοψε τη μουσική και μετέδωσε την είδηση πως κηρύχτηκε γενική επιστράτευση και έπρεπε να παρουσιαστούν όλοι οι μάχιμοι στις μονάδες επιστράτευσης. Φαντάζεστε τη στενοχώρια μου . Κατέλειξα πέντε μέρες μετά το γάμο μας επιστρατευμένος ,να βρίσκομαι σε μια ποταμιά της Κατερίνης περιμένοντας τις εξελίξεις . Πέρασα άλλες εικοσιπέντε μέρες σε ένα λόχο στο Κεραμίδι Κατερίνης μέχρι να αποστρατευτώ και να γυρίσω στο σπίτι μου . Χρειάστηκε να ολοκληρωθεί η καταστροφή της Κύπρου από τον Αττίλα των τούρκων για να αποκατασταθεί η δημοκρατία στην Ελλάδα και να επανέλθει η ομαλότητα. Εμείς οι νεόνυμφοι, μετά από αυτή την περιπέτεια ,πραγματοποιήσαμε ένα ταξίδι στην Πελοπόνησο. Κάναμε το γύρω της, επισκεπτόμενοι αρχαιότητες και ιστορικές περιοχές  που πρωταγωνίστησαν  στην απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό.

Η τελευταία μου χρονιά στο Φανάρι πέρασε  ήρεμα και το ενδιαφέρον μου ήταν να βοηθήσω τους μαθητές μου να κατανοήσουν τις δύσκολες έννοιες της Φυσικής ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις εισαγωγικές τους εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο . Δεν είχαν άλλη στήριξη φροντιστηριακή ,αφού βρίσκονταν μακρυά από την πόλη και περίμεναν μόνο τη βοήθεια του καθηγητή . Αρκετά από αυτά τα παιδιά παρά τις δυσκολίες,  κατάφεραν να προχωρήσουν σε πανεπιστημιακές  σπουδές και να γίνουν εξέχοντα μέλη της κοινωνίας.  Με μεγάλη χαρά δέχθηκα μια δεκαετία αργότερα πρόσκληση συνάντησης με μια παλιά τάξη του Γυμνασίου .Η συγκίνησή μου ήταν μεγάλη όταν συνάντησα τους παλιούς μου μαθητές οι οποίοι με περιέβαλαν με μεγάλη αγάπη . Ηταν όλοι τους επιτυχημένοι  και μερικοί από αυτούς είχαν γίνει και οικογενειάρχες.

Μετάθεση στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων 

Το Σεπτέμβρη του 76 μετατέθηκα στο δεύτερο Γυμνάσιο Αρρένων Καρδίτσας όπου ήδη υπηρετούσε εδώ και δύο χρόνια η σύζυγός μου. Το Γυμνάσιο αυτό στεγάζονταν σε ένα παλιό τριώροφο κτίριο κοντά στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας. Ο Γυμνασιάρχης του ήταν ένας παλιός Φυσικός από το Μεσενικόλα Καρδίτσας, ο Ξαντήρης. Ηταν αρκετά αυστηρός με τους μαθητές αλλά και με τους Καθηγητές .Απαιτούσε πειθαρχία από τους μαθητές και συνέπεια στην προσέλευση  και το πρόγραμμα του σχολείου.  Με υποδέχτηκε  με ευγένεια και ήταν πολύ ευχαριστημένος που θα είχε στο Γυμνάσιό του ένα νέο Φυσικό . Από τον πρώτο καιρό η στάση του απέναντί μου ήταν πολύ καλή και όπως σχολίαζαν άλλη συνάδελφοι αυτό οφείλονταν στο γεγονός πως σαν νέος φυσικός έφερνα καινούργιες γνώσεις και χρειάζονταν τη στήριξή μου στον τομέα των  γνώσεων. Εγώ μετά από λίγο καιρό αξιοποίησα μια αίθουσα που ήταν αποθήκη εποπτικών οργάνων και την έκανα εργαστήριο Φυσικής. Εβαλα τραπέζια και ντουλάπες και έγινε ένα εργαστήριο όπου ετοίμαζα τα πειράματα των μαθημάτων αλλά το χρησιμοποιούσα και σαν γραφείο μου. Είχα λοιπόν αποκτήσει αυτονομία στο σχολείο και ο ίδιος ο Γυμνασιάρχης όταν ερχόταν να με βρει στο εργαστήριο χτυπούσε την πόρτα για να μπει . Οι συνάδελφοί μου απορούσαν για τη συμπεριφορά του Γυμνασιάρχη απέναντί μου και τους εξηγούσα πως  η δημιουργία του εργαστηρίου έφερε αλλαγή των όρων συνεργασίας.  Οι μαθητές μου στα πρακτικά τμήματα της πέμπτης και της έκτης τάξης ήταν εξαιρετικοί και χρειάζονταν αρκετή οργάνωση των μαθημάτων μου ώστε να ανταποκριθώ στις αυξημένες απαιτήσεις τους. Με τον καιρό κατάλαβα πως εκτιμούσαν το μάθημά μου και οι επιδόσεις μερικών από αυτούς ήταν θαυμάσιες. Δεν χρειαζόμουν αξιολόγηση υπηρεσιακή γιατί είχα τους μαθητές μου που πρώτοι αυτοί έκαναν την αξιολόγησή τους και άκουγα καλά λόγια τόσο από αυτούς όσο και από τους γονείς τους. Ο Γυμνασιάρχης στις εξετάσεις με καλούσε να βγάλουμε μαζί τα θέματα Φυσικής γιατί είχε εμπιστοσύνη σε μένα που είχα νεώτερες σπουδές στην Επιστήμη της Φυσικής. Μια φορά μάλιστα αργήσαμε να καταρτήσουμε τα θέματα και οι συνάδελφοί μας ανησύχησαν . Οταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία των θεμάτων τον άκουσα να λέει με υπερηφάνεια:  “ Αυτά είναι θέματα ,μπράβο κάναμε καλή δουλειά”.

Ενδιαφέρον παρουσίαζε η πρωϊνή συνάθροιση για προσευχή ,ανακοινώσεις  και παρατηρήσεις  του Γυμνασιάρχη. Δεν είχαμε αυλή και η συγκέντρωση των μαθητών γίνονταν στο δρόμο. Εκεί άκουγε κανείς πως ο  τάδε μαθητής τιμωρήθηκε με τριήμερη  αποβολή γιατί αυθαδίασε σε καθηγητή  του ή άλλος είχε κληθεί να προσέλθει με τον κηδεμόνα του προκειμένου να του γίνουν συστάσεις . Φυσικά αυτή η παιδαγωγική μου θύμιζε τα μαθητικά μου χρόνια. Δεν είχαν ακόμη ωριμάσει οι καιροί για να γίνουν αλλαγές στην εκπαίδευση. Η αποβολή των μαθητών από το σχολείο ήταν ένα σκληρό μέτρο που απομάκρυνε το μαθητή από το περιβάλλον του σχολείου. Αυτό ήταν μια καθαρή ομολογία αποτυχίας του σχολείου να παίξει το ρόλο του παιδαγωγού . Ακούγονταν η φωνή του Γυμνασιάρχη να λέει : “ Ο σύλλογος των Καθηγητών αποβάλλει τον μαθητή επί πενθήμερον. Αυτά προς- γνώσιν και συμμόρφωσιν” – για τους άλλους μαθητές που παρακολουθούσαν με απορία και συμπόνια τον ατακτήσαντα μαθητή. Στις συνεδριάσεις του συλλόγου πολλές φορές διαφωνούσα με την τακτική της αποβολής και πρότεινα διάλογο με το μαθητή  παρουσία του γονέα του. Τότε άκουγες από κάποιους υπέρμαχους της επιβολής του σχολείου: “Τι είναι αυτά που λες συνάδελφε. Ωρέ άμα δεν πέσει ράβδος δε συμμορφώνονται αυτοί οι ταραξίες ¨. Ετσι και εγώ σκεφτόμουν πως αμα ερχόταν ο καιρός και γινόμουν διευθυντής σχολείου  τέτοια φαινόμενα δεν θα είχαν καμία θέση.

Απολάμβανα το μάθημα όταν δίδασκα στο πρακτικό της τελευταίας τάξης. Υπήρχαν αρκετοί εξαιρετικοί μαθητές που έδειχναν ενθουσιασμό  να σηκωθούν στον πίνακα και να λύσουν κάποια δύσκολη άσκηση. Και εγώ δεν  έδειχνα τσιγγουνιά στους επαίνους μου προς τους μαθητές ακόμα και στους μέτριους αρκεί να προσπαθούσαν. Το εκπαιδευτικό κλίμα στις τάξεις όπου δίδασκα αποδείκνυε πως υπήρχε και άλλος τρόπος πέρα από την επιβολή και την πειθαρχία .

Η  ίδρυση του Λυκείου και ο χωρισμός του από το Γυμνάσιο

Το επόμενο σχολικό έτος 1978-79 έγιναν αλλαγές στην εκπαίδευση . Οι τρεις τελευταίες τάξεις του παλαιού Γυμνασίου αποτέλεσαν το Λύκειο και το Γυμνάσιο είχε τις τρεις πρώτες τάξεις . Αυτή η αλλαγή συνέπεσε με τα εγκαίνεια του νέου διδακτηρίου του δευτέρου  Γυμνασίου –Λυκείου. Ηταν ένα αρκετά ευρύχωρο κτίριο στην είσοδο της Καρδίτσας από το δρόμο των Τρικάλων. Το Λύκειο διέθετε επαρκείς αίθουσες και ένα μεγάλο εργαστήριο Φυσικής-Χημείας με ένα μικρό παρασκευαστήριο δίπλα του. Μαζί με το φίλο μου φυσικό , τον Χρήστο , οργανώσαμε το εργαστήριο με προθήκες οργάνων πίνακα προβολών εικόνων. Τις περισσότερες φορές κάναμε το μάθημα στο εργαστήριο όπου πραγματικά το περιβάλλον έδινε στους μαθητές την εντύπωση πως ήταν πιο κοντά στη Φυσική επιστήμη. Πολλές φορές οι μαθητές ζητούσαν οι ίδιοι να πάμε στο εργαστήριο όπου θα έβλεπαν ή θα έκαναν σε ομάδες κάποιο πείραμα. Πρωτόγνωρες συνθήκες για την εποχή εκείνη. Να σκεφτεί κανείς πως εμείς όταν είμαστε μαθητές βλέπαμε από ένα παραθυράκι την αίθουσα οργάνων και προσπαθούσαμε να μαντέψουμε  τη χρησιμότητά τους. Στο νέο μας εργαστήριο είχαμε τη δυνατότητα να προβάλουμε εικόνες ακόμη και ταινίες με μια κινηματογραφική μηχανή που μας έστειλαν . Εγώ  έστειλα ένα γράμμα στην Αμερικάνικη NASA και ζήτησα να μου στείλουν  slides από την προσεδάφιση του διαστημικού σκάφους Voyager στον Αρη. Έστειλαν είκοσι  slides μαζί με ένα φυλλάδιο όπου εξηγούσαν την  κάθε φωτογραφία. Φαντάζεστε το ενδιαφέρον των μαθητών όταν προβάλλαμε τις εικόνες αυτές που ήταν πρόσφατες. Ενιωθαν οι μαθητές προνομιούχοι που έβλεπαν  τις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις και μάλιστα στον πλανήτη Αρη!.

Στο 2^ο Λύκειο συνυπηρετούσα με το φίλο μου το Νίκο, ένα διακεκριμένο,  άριστο φιλόλογο και παλαίμαχο φροντιστή . Ο Νίκος ήταν πολέμιος του καπνίσματος και δεν δέχονταν να καπνίζουν οι συνάδελφοι στο γραφείο των  Καθηγητών. Αποφασίσαμε από κοινού να εξοπλίσουμε το παρασκευαστήριο με γραφεία και να το χρησιμοποιούμε σαν αντικαπνιστήριο γραφείο καθηγητών. Ετσι είχαμε ένα ωραίο χώρο με καθαρή ατμόσφαιρα και άνεση στην οργάνωση των μαθημάτων μας . Είμαστε το μοναδικό σχολείο ,που είχε γραφείο «μη καπνιζόντων». Το αντικαπνιστικό μήνυμα περνούσε και στους μαθητές που γνώριζαν πως είχαμε κηρύξει αντικαπνιστικό αγώνα.

Παδαγωγικά δεν υπήρχε και μεγάλη βελτίωση όσο τη διοίκηση είχε ο άτεγκτος Παλιός μας Λυκειάρχης . 

Θυμάμαι πως σε κάποια συνεδρίαση εξετάζονταν ένα παράπτωμα μαθητή ο οποίος συνεπλάκη με άλλο συμμαθητή του αδύναμο σωματικά και τον ξυλοκόπησε . Στη συνεδρίαση αυτή μετά την εισήγηση του Λυκειάρχη ,πήρε το λόγο μια Φιλόλογος καθηγήτρια, η Γλυκερία η οποία ήταν  βαθειά θρησκευόμενη και μέλος παραεκλησσιαστικής οργάνωσης. Η πρότασή της ήταν ακραία τόσο που και ο ίδιος ο Λυκειάρχης τα χρειάστηκε. Είπε η καθηγήτρια αυτή: « Ο μαθητής αυτός με την σοβαρή του αυτή παρεκτροπή δεν έχει θέση στο σχολείο μας . Ζητώ την δια παντός αποβολή του από το σχολείο.»  . Δεν κρατήθηκα στη θέση μου με αυτό που άκουσα και ζήτησα το λόγο: « Τι είναι αυτό που ακούω κυρία; Τότε ποιός είναι ο ρόλος του σχολείου ; Ποιός θα αναλάβει την αγωγή αυτού του μαθητή ; που θα τον στείλουμε; Μήπως είναι δικό μας το πρόβλημα;». Με διέκοψε μιά άλλη φιλόλογος, φίλη της ,η οποία με δυνατή φωνή  κραύγασε : « Εχει δίκαιο η κυρία Γλυκερία. Δε θα μας κάνουν αυτοί οι μαθητές ζούγκλα το σχολείο μας». Η συνεδρίαση πήρε φωτιά και παρενέβησαν αρκετοί άλλοι καθηγητές για να κατευνάσουν τα πράγματα. Ο φίλος μου ο Νίκος που ήταν παιδαγωγός με τη σημασία της λέξης , ζήτησε να αποσυρθεί η πρόταση και να κληθεί ο γονέας του μαθητή  να ενημερωθεί και να συνεργαστεί το σχολείο μαζί του . Γνώριζα πως σε τέτοιες περιπτώσεις επικρατούσε η πλευρά της καταστολής και της παραδειγματικής τιμωρίας. Ο μαθητής αυτός τιμωρήθηκε τελικά με πενθήμερη αποβολή με την παρατήρηση ότι σε περίπτωση υποτροπής θα έφευγε από το σχολείο οριστικά. Φυσικά εγώ και η παρέα μου μειοψηφίσαμε και εκφράσαμε την απογοήτευσή μας για την μη παιδαγωγική απόφαση του συλλόγου.

Ενα χρόνο μετά τη μετακίνησή μας στο νέο μας σχολείο ,συνταξιοδοτήθηκε ο παλιός μας Λυκειάρχης, ο Ξαντήρης και ανέλαβε ο Σίμος Τουντζίδης , φυσικός , πόντιος στην καταγωγή. Ηταν ήρεμος άνθρωπος χωρίς ιδιαίτερα διοικητικά προσόντα. Στην παρέα μας είχε προστεθεί εν τω μεταξύ και ο δυναμικός Θεολόγος και φίλος μου , ο Κούτρας. Ενας σύλλογος καθηγητών που είχε στη σύνθεσή του τον υπερασπιστή των αδυνάτων καθηγητών δεν άφηνε και πολλά περιθώρια αποφάσεων στον αδύναμο Σίμο.

Το Λύκειο εξακολουθούσε μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 70 να είναι σχολείο αρρένων.  Οι κοινωνικές συνθήκες είχαν αλλάξει και δεν μπορούσε πλέον το σχολείο να διαχωρίζει τους μαθητές και να τους απομονώνει από το περιβάλλον . Οι αναπόφευκτες αλλαγές στην εκπαίδευση έφεραν στις αρχές του 80 τα μικτά σχολεία και κατάργησαν την ομοιόμορφη αμφίεση των μαθητριών που ως τότε φορούσαν την περίφημη μπλε ποδιά. Ηταν εμφανής πλέον η αλλαγή στη συμπεριφορά των μαθητών μας . Η ένταση είχε μειωθεί αισθητά και το σχολικό περιβάλλον επωφελήθηκε από την παρουσία των δύο φύλων κάτι που θεωρήθηκε εντελώς φυσικό . Κάποιες συντηρητικές φωνές εξακολουθούσαν να θεωρούν αντιπαιδαγωγική τη συνύπαρξη των μαθητών με τις μαθήτριες αλλά με τον καιρό οι αντιρρήσεις ατόνισαν .