ΦΟΥΡΚΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ-ΣΤΙΣ ΠΛΑΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΜΟΛΙΚΑ.

 

Φούρκα Ιωαννίνων: Στις πλαγιές του Σμόλικα

Ένα από τα παραδοσιακά Βλαχοχώρια της Πίνδου

Ορεινό γιαννιώτικο χωριό, η Φούρκα, που ανήκει στο Δήμο Κόνιτσας, είναι χτισμένη στις βορειοανατολικές πλαγιές του Σμόλικα (υψόμετρο 1.360), κοντά στα όρια με τις Περιφερειακές Ενότητες Καστοριάς και Γρεβενών.

Φούρκα 1920-1930, γυναίκες που γνέθουν μαλλί (πηγή: Margaret Masson Hasluck, oivlaxoi.gr)

Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικράτησαν από το 17ο έως το 19ο αιώνα, καθώς και οι ληστρικές επιδρομές που διεξάγονταν από κατοίκους των εδαφών του σύγχρονου αλβανικού κράτους, ανάγκασαν πολλούς Φουρκιώτες να εγκαταλείψουν τη γενέθλια γη.

                              Φούρκα 1920-1930 (πηγή: oivlaxoi.gr)

Φούρκα 1920-1930, εξοχική διασκέδαση (πηγή: Margaret Masson Hasluck, oivlaxoi.gr)

Οι πολεμικές επιχειρήσεις των ετών 1940-1949 και το επακολουθήσαν ισχυρότατο ρεύμα αστυφιλίας συντέλεσαν μοιραία στην ακόμη πιο δραστική μείωση του αριθμού των κατοίκων της Φούρκας.

Φούρκα 1920-1930, καλύβα (πηγή: Margaret Masson Hasluck, oivlaxoi.gr)

Η ιστορική αφετηρία του χωριού, που συγκαταλέγεται στα παραδοσιακά Βλαχοχώρια της Πίνδου και προέκυψε από τη συνένωση τεσσάρων οικισμών, τοποθετείται πριν από το 16ο αιώνα.

Οι φυσικές ομορφιές της Φούρκας

Η Φούρκα περιβάλλεται από χορτολιβαδικές εκτάσεις και δάση δρυός, οξιάς, μαύρης πεύκης και ελάτης.

Πηγή: Δήμος Κόνιτσας

Η Φούρκα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο

Η περιοχή της Φούρκας αποτέλεσε θέατρο άγριων μαχών κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου (1940).

Στη θέση «Αϊ-Λιας» είναι χτισμένο το μνημείο πεσόντων.

Πηγή: Δήμος Κόνιτσας

Εδώ, στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, στις αρχές Νοεμβρίου του 1940, έχασε τη ζωή του ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος (1911-1940), πρώτος πεσών έλληνας αξιωματικός στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, και τραυματίστηκε ο συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης (1897-1943), διοικητής του Αποσπάσματος Πίνδου.

Διαδρομές με αφετηρία τη Φούρκα

Ενδιαφέρουσες είναι οι διαδρομές από τη Φούρκα αφενός προς τη Σαμαρίνα Γρεβενών και αφετέρου προς Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) και Πουρνιά.

Πηγή: Δήμος Κόνιτσας

Βασικές δραστηριότητες των λιγοστών μόνιμων κατοίκων της Φούρκας (πολυάριθμοι είναι οι Φουρκιώτες που επισκέπτονται τη γενέτειρά τους τούς θερινούς μήνες) είναι η κτηνοτροφία και η υλοτομία.

Πηγή: monastiriakonitsis.gr

Το σύγχρονο καθολικό της μονής, τρίκλιτος ναός με επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο, φέρει εντοιχισμένες κτητορικές επιγραφές στις οποίες αναγράφεται το έτος 1747.

Πηγή: monastiriakonitsis.gr

Η μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου (πανηγυρίζει πάντως στις 8 Σεπτεμβρίου, την ημέρα του Γενεσίου της Θεοτόκου), ιδρύθηκε πιθανώς το 12ο αιώνα και πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στο έθνος επί Τουρκοκρατίας και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα (ως καταφύγιο αγωνιστών).

Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο η μονή λειτούργησε ως χώρος περίθαλψης τραυματιών (εκεί νοσηλεύτηκε μεταξύ άλλων και ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Δαβάκης).

Πηγή: Δήμος Κόνιτσας

Η μονή Κλαδόρμης

Πέρα από τις εκκλησίες του χωριού (Άγιος Νικόλαος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Αθανάσιος, Προφήτης Ηλίας), ενδιαφέρον παρουσιάζει η μονή Κλαδόρμης (Κλαδόρας), που είναι προσπελάσιμη και με τα πόδια (πεζοπορική διαδρομή μιάμισης περίπου ώρας).

                                           Πουρνιά (πηγή: Δήμος Κόνιτσας)