ΟΚΤΩΒΙΟΣ 2025
ΤΟ
ΦΙΛΟΞΕΝΟ ΣΠΙΤΙ
Το προγονικό σπίτι στην Καστανιά Αγράφων κτίστηκε τον 19ο αιώνα. Ήταν
ένα εντυπωσιακό σπίτι που ξεχώριζε ανάμεσα στα σπίτια του χωριού. Το
δημιούργησε ο παππούς μου με χρήματα που
κέρδισε από εμπορική απασχόληση στη Λάρισα. Το σπίτι κάηκε το 1948, θύμα του
μεγάλου εμφυλίου. Εμείς, που γεννηθήκαμε και ζήσαμε σ’αυτό, δεν παρηγορηθήκαμε
ποτέ για την απώλειά του. Στο εν λόγω σπίτι, φιλοξενήθηκαν επίσημοι περαστικοί,
οι περιηγητές κλπ.
Την φιλοξενική παράδοση του παππού μου συνέχισε ο πατέρας μου
Κωνσταντίνος με τον πιο σημαντικό φιλοξενούμενο, τον στρατηγό – πρωθυπουργό
Νικόλαο Πλαστήρα το 1930. Μαζί
επισκέφτηκαν τη θέση “Κακαβάκια” την οποία είχε επισημάνει ο στρατηγός
για την κατασκευή του φράγματος που δημιούργησε την πανέμορφη λίμνη Πλαστήρα.
Κατά την περίοδο 1942 – 1944 φιλοξενήθηκαν πολλές προσωπικότητες της
αντίστασης και της συμμαχικής αποστολής στα βουνά. Προς το τέλος του Δεκέμβρη
1942, φιλοξενήθηκε ο Άρης Βελουχιώτης με τη συνοδεία του. Ο Κώστας Καραγιώργης
με τη σύζυγό του Μαρία και τον νεογέννητο Αλέξη έμειναν πολλές μέρες στο σπίτι.
Το ίδιο ισχύει και για τον θεατρικό συγγραφέα Βασίλη Ρώτα με τον μετέπειτα
μεγάλο μουσουργό γιό του Νικηφόρο.
Διανυκτέρευσαν απλώς πολλοί, όπως, ο πατέρας του πρωθυπουργού Κώστα
Σημίτη, ο αρχηγός της συμμαχικής αποστολής Κρις Γουντχάους, διάφοροι άλλοι
Άγγλοι, Αμερικάνοι, Νεοζηλανδοί.
Αναφέρω ιδιαίτερα τον καθηγητή γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και
στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή, Γεωργαλά, επειδή, πολύ αργότερα, συνεργάστηκα
μαζί του. Ο Γεωργαλάς διετέλεσε πρόεδρος της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΠΟΝ στην
Κατοχή.
Όταν άρχισα τις σπουδές μου στην Γεωπονική το
1946, υπήρχε ακόμη μια τεράστια επονίτικη επιγραφή: «Ζήτω ο λεβέντης μας
Καθηγητής Γεωργαλάς». Όπως και άλλοι εαμικοί καθηγητές (Σβώλος, Κόκκαλης κλπ.),
ο Γεωργαλάς είχε απολυθεί από καθηγητής και εργαζόταν στον ιδιωτικό τομέα. Στη
δεκαετία του 1960 είχαμε μαζί του συνεργασία στα πλαίσια του «Σχεδίου
Αναπτύξεως των Υδατικών πόρων Ανατολικής Κρήτης». Το σχέδιο αυτό είχε
υλοποιηθεί με τεχνική και οικονομική βοήθεια του «Προγράμματος Αναπτύξεως
Ηνωμένων Εθνών» (UNDP- Νέα Υόρκη) και του «Οικονομικού Οργανισμού Συνεργασίας και
Αναπτύξεως», (ΟΟΣΑ- Παρίσι). Ο γράφων ήταν συντονιστής αυτού του σχεδίου με επί
τόπου υπεύθυνο τον δραστήριο Ηρακλειώτη Πολιτικό Μηχανικό Γιώργο Χατζάκη,
πλαισιωμένο με άξιους Κρητικούς Γεωπόνους. Στη μνήμη μου παρέμεινε μια
περιοδεία στο οροπέδιο Λασιθίου με τον πάντα γελαστό Καθηγητή Γεωργαλά. Κατά
την διάρκεια της περιοδείας αυτής του θύμισα την διανυχτέρευση στο σπίτι μας το
1944. Συγκινήθηκε και δεν σταμάτησε να διηγείται τις εντυπώσεις του από την
διαμονή του στην περιοχή των Αγράφων.
Όταν
αντικρίσαμε το οροπέδιο Λασιθίου από ένα ύψωμα, ο καθηγητής ζήτησε να
σταματήσουμε για ν’απολαύσει το θέαμα. Η άντληση των υπογείων υδάτων γινόταν
τότε με αιολική ενέργεια και το οροπέδιο, με τα αναρίθμητα πτερύγια των
ανεμοστρόβιλων, έμοιαζε ένα απέραντο λιβάδι με μαργαρίτες. Μετά την επίσκεψη
στο οροπέδιο Λασιθίου, θελήσαμε να επισκεφτούμε και το οροπέδιο Καθαρού, πολύ
υψηλότερο. Η ανάβαση έπρεπε να γίνει με τα πόδια και ήταν πολύ απότομη. Ο
Καθηγητής δεν μπορούσε, ήταν ήδη κάποιας ηλικίας. Με πολύ κόπο κάναμε την
ανάβαση αλλά άξιζε τον κόπο, η θέα από εκεί ήταν μαγευτική. Αξέχαστη θα μου
μείνει η συνάντηση με μια γριούλα που έβοσκε τις γίδες της στο σχεδόν ερημικό
αυτό οροπέδιο. Η συμπαθέστατη γριούλα μιλούσε με μια γνήσια τραγουδιστή κρητική
προφορά αφάνταστα ευχάριστη. Μου άρεσε να την ακούω και της υπέβαλα συνεχώς
ερωτήσεις. Κύριο θέμα ήταν οι «αίγες» της. Για την κάθοδο, είχα την φαεινή ιδέα
να μην ακολουθήσουμε το στριφογυριστό μονοπάτι αλλά να κατεβούμε κατά τη
μεγίστη κλίση (βιώματα Καστανιάς), ακολουθώντας την κοίτη του χειμάρρου που
κατέβαινε από το ένα οροπέδιο στο άλλο. Η ιδέα υπήρξε καταστροφική. Η κοίτη
ήταν πολύ ανώμαλη και ο Γεωπόνος Γιώργος Τσαγγαράκης γλίστρησε, έπεσε κι’έσπασε
το χέρι του. Εγκαταλείψαμε λοιπόν την κοίτη και κατεβήκαμε από το μονοπάτι.
Φτάσαμε με μεγάλη καθυστέρηση και βρήκαμε ένα καθηγητή πολύ ανήσυχο. Όταν του
εξήγησα το λόγο της καθυστέρησης, αναλαμβάνοντας την σχετική ευθύνη, σήκωσε το
μπαστούνι «απειλητικά», πάντα όμως μ’εκείνο το αξιαγάπητο χαμόγελο.
Πρόσφατα, ο αειθαλής Γιώργος Χατζάκης, με φίλους του επισκέφτηκε το
οροπέδιο Καθαρού και διαπίστωσε, ότι, στο τότε σχεδόν ερημικό οροπέδιο, έχουν
κτιστεί υπέροχα εξοχικά σπίτια και μία ταβέρνα γεμάτη από επισκέπτες του
οροπεδίου.
Άγγελος Ζαχαρόπουλος
Επίτιμος Διευθυντής Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου